เรียบเรียงโดย แพทย์จีนอรสิริ วัฒนธรรม (พจ.1731)

โรคกรดไหลย้อนเป็นภาวะอันเกิดจากสารในกระเพาะอาหารย้อนขึ้นมา ซึ่งสารดังกล่าวมีได้หลายชนิด ทั้งจากน้ำกรด น้ำย่อย น้ำดี หรือฟองอากาศ ทำให้เกิดอาการบริเวณหลอดอาหาร โดยมีอาการแสบร้อนกลางอก ลิ้นปี เรอเปรี้ยว และอาการนอกหลอดอาหาร เช่น อาการไอ กล่องเสียงอักเสบ หอบหืด ไปจนถึงฟันกร่อน

ในทางการแพทย์แผนจีนสามารถแบ่งโรคกรดไหลตามกลุ่มอาการได้หลักๆเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ภาวะลมปราณของตับติดขัดทำให้เกิดไฟกำเริบ 肝郁化火 และ ภาวะม้ามและกระเพาะอาหารพร่อง 脾胃虚弱

ภาวะลมปราณของตับติดขัดทำให้เกิดไฟกำเริบ 肝郁化火

ผู้ป่วยมักมีอาการกรดไหลย้อนจุกอยู่บริเวณลำคอ มีอาการแสบร้อนบริเวณลิ้นปี่ กระเพาะและท้องรู้สึกแน่นตึง ชายโครงสีข้างเสียดแน่น กระวนกระวาย หิวน้ำปากแห้ง ขมในปาก มีกลิ่นปาก เรอเปรี้ยว ปลายลิ้นสีแดง ฝ้าเหลืองบาง ชีพจรตึงเร็ว

ภาวะม้ามและกระเพาะอาหารพร่อง 脾胃虚弱

ผู้ป่วยมักมีอาการไหลย้อน ร่วมกับรู้สึกอืดแน่นบริเวณอกและลิ้นปี่ เรอ อาเจียน นอนน้ำลายไหล ชอบทานของร้อน มือเท้าเย็น ถ่ายเหลว ลิ้นซีด ฝ้าขาว ชีพจรจมช้า หรือ ชีพจรตึงเล็ก

การรักษาโรคกรดไหลย้อน จากภาวะชี่ตับติดขัดทำให้เกิดไฟกำเริบ 肝郁化火 ใช้หลักการรักษาโดยการขจัดไฟตับ ปรับสมดุลกระเพาะอาหาร และการรักษาโรคไหลย้อนจากภาวะม้ามและกระเพาะอาหารพร่อง 脾胃虚弱 จะใช้หลักการรักษาโดย การอุ่นอวัยวะกลวงส่วนกลางของร่างกาย ขับกระจายความเย็น ปรับสมดุลกระเพาะอาหาร ลดกรด โดยมุ่งเน้นการรักษาโดยใช้ยาจีนเป็นหลัก ร่วมกับการฝังเข็ม